Το εκ νέου ξεκίνημα για τη δημιουργία όλων όσων γνωρίζει ο επισκέπτης σε κάθε του βήμα στους δρόμους, τις πλατείες και τις γειτονιές της νέας Σπάρτης, πηγαίνει πίσω, στα 1834, όταν μετά από διάταγμα του βασιλιά Όθωνα, εκπονήθηκε το πολεοδομικό σχέδιο της πόλης από τον Βαυαρό αρχιτέκτονα Stauffert, σύμφωνα με το Ιπποδάμειο σύστημα οικιστικής χάραξης.
Χάρη στο σχέδιο του Stauffert , η Σπάρτη είναι σήμερα μια πόλη με εξαιρετική ρυμοτομία, με ευθείες και φαρδιές οδούς και μεγάλες πλατείες που διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τα αρχικά της χαρακτηριστικά. Διακρίνεται επίσης για τα πολλά καλαίσθητα νεοκλασικά της που της προσδίδουν μια ξεχωριστή γοητεία. Αυτά τα στοιχεία της, όποια εποχή και να την επισκεφτείτε, θα σας κάνουν να νιώσετε μια πόλη καλαίσθητη, οικεία και φιλική προς τον επισκέπτη. Οι δύο μεγάλες οδοί που την διατρέχουν από βορρά προς νότο και από ανατολή προς δύση, είναι η λεωφόρος Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και η λεωφόρος Λυκούργου, οι οποίες τέμνονται στο κέντρο της πόλης.
Ξεχωριστή θέση στο κοινωνικό και καθημερινό «γίγνεσθαι» της πόλης, κατέχει η μεγάλη κεντρική πλατεία με το επιβλητικό παλαιό δημαρχείο, ένα εξαιρετικό νεοκλασικό κτίριο του 1909, το άγαλμα του Σπαρτιάτη πολεμιστή , φόρος τιμής στην ένδοξη ιστορία της πόλης, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι, αλλά και τα δύο αντίγραφα αρχαίων ψηφιδωτών που είναι τοποθετημένα στο κέντρο της. Γύρω από την κεντρική πλατεία υπάρχουν πολλές επιλογές για φαγητό καφέ και ποτό, ενώ κάτω από τις γραφικές καμάρες υπάρχουν πολλά εμπορικά καταστήματα.