Το ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος

Στην ανατολική άκρη της πόλης, κοντά στις όχθες του ποταμού Ευρώτα αξίζει να επισκεφθείτε το Ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος (9ος αιώνας π.Χ), ένα από τα σημαντικότερα ιερά της αρχαίας Σπάρτης, που αποτελούσε το θρησκευτικό κέντρο της σπαρτιατικής αγωγής των νέων.
Στο ναό λατρευόταν αρχικά η μυκηναϊκή θεότητα Ορθία, η οποία στους ιστορικούς χρόνους ταυτίστηκε με την Άρτεμη.
real-sparta
 

Η ανασκαφική έρευνα της βρετανικής αρχαιολογικής σχολής από τις αρχές του 1900 απέδειξαν τη συνέχεια της λατρείας από τη γεωμετρική εποχή μέχρι και τους Ρωμαϊκούς χρόνους που το ιερό απέκτησε μνημειακή μορφή με βωμό που έφτανε τα 24 μ. μήκος και 7μ. πλάτος. Αρχικά την γεωμετρική εποχή είχε κτιστεί μικρό τέμενος με βωμό, που κατά τον 8ο αι. π.Χ αντικαταστάθηκε από ναό που στη συνέχεια καταστράφηκε και έδωσε τη θέση του σε νέο, που κτίστηκε επάνω στα ίδια θεμέλια, τον 2ο αι. π.Χ. Οι Ρωμαίοι τον 3ο μ. Χ. αιώνα πρόσθεσαν θέατρο διαμέτρου 54 μ. σε κυκλικό σχήμα στα ανατολικά, με το ναό να παίρνει τη θέση σκηνής. Εξωτερικά η κατασκευή στηριζόταν σε σειρά από πεσούς και αψίδες. Στο ιερό τελείτο το αγώνισμα της διαμαστίγωσης των εφήβων, κατά το οποίο βάσει και των αιματηρών εθίμων της εποχής, τα παιδιά πολλές φορές και με την παρότρυνση των συγγενών τους υπέμεναν αγόγγυστα τα μαστίγωμα, αρκετές φορές μέχρι θανάτου. Γραπτές πηγές αναφέρουν πως ιέρεια του ναού κρατώντας το ξόανο της θεάς παρότρυνε τους μαστιγωτές να επιδεικνύουν μεγαλύτερο ζήλο. Νικητές αναδεικνύονταν όσοι παρέμεναν τελικά όρθιοι. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή, η τελετή του μαστιγώματος έχασε τον θρησκευτικό της χαρακτήρα και έγινε ένα αιματηρό θέαμα που προσήλκυε πλήθη θεατών.
 
real-sparta
 

Απ’ ότι γνωρίζουμε οι τελετές προς τιμήν της θεάς είχαν ρόλο μυητικό και γίνονταν υπό μορφή θεατρικών δρώμενων με συμμετοχή και του κοινού. Η εύρεση μεγάλου αριθμού πήλινων αναθηματικών προσωπείων, οδήγησε τους αρχαιολόγους στο συμπέρασμα πως οι συμμετέχοντες τις φορούσαν ή αυτές είναι απομιμήσεις άλλων από φθαρτά υλικά. Οι μορφές αυτών των προσωπείων ποκίλουν καθώς αποικονίζουν πολεμιστές, νέους, σάτυρους, γοργόνεια, καρικατούρες, γεροντικές, με τις τελευταίες να είναι οι πολυπληθέστερες. Άλλα ευρήματα περιλαμβάνουν μεγάλο αριθμό αγγείων και χιλιάδες μικρά μολύβδινα ειδώλια με τεράστια γκάμα θεμάτων όπως πολεμιστών, ζώων, μυθολογικών όντων και πολλών άλλων που θεωρούνται προσφορές των απλών πολιτών.
 
 
Σήμερα
 
Φωτογραφίες